فوم پشم سنگ از سنگهای طبیعی و آتشفشانی به دست میآید. بافت این فوم به صورت الیافهایی پیچیده و نازک است. داخل این بافت میزان زیادی فضای خالی وجود دارد. فضاهایی که به جذب صدای هر چه بیشتر این فوم کمک کردهاند.
ضریب انتقال صوتی بسیار پایین و مقاومت حداکثری در برابر آتش جزو ویژگیهای اختصاصی فوم عایق پشم سنگ است. در بحث عایقبندی حرارتی نیز عملکرد مطلوبی دارد. اما نقطه ضعف آن را میتوان رطوبت دانست که ممکن است داخل همین فضاهای خالی رسوخ کنند.
در این مطلب از آریا پانل ابتدا میبینیم که این فوم پشم سنگ چیست؟ و چطور ساخته میشود. سپس نقاط قوت و ضعف فوم عایق پشم سنگ را بررسی کرده و کاربردهای آن را هم مرور میکنیم.
نقاط قوت |
نقاط ضعف |
عایق صوتی عالی | امکان نفوذ رطوبت به داخل آن |
ضد حریق و نسوز بودن | وزن نسبتاً بالا |
عایق حرارتی خوب | نیاز به تجهیزات حفاظتی موقع نصب برای تحریک نکردن سیستم تنفسی |
انعطاف بالا | قیمت نسبتاً بالا |
مقاوم در برابر تغییرات فیزیکی و شیمیایی | نصب تخصصیتر |
فوم پشم سنگ چیست و چطور ساخته میشود؟
فوم عایق پشم سنگ از سنگهای آتشفشانی مانند بازالت و دولومیت تولید میشود. بافت این فوم شامل الیاف نازک و بلندی از مواد معدنی است که به صورت نامنظم در هر تنیده شدهاند. این بافت بسته به نوع و مقدار چسب استفادهشده در تولید فوم، میتواند نرم و انعطافپذیر یا سخت و غیر قابل انعطاف باشد.
ساختار تخلخلی نیز از دیگر ویژگیهای فوم پشم سنگ است. به این معنی که داخل آن پر از حفرهها و فضاهای خالی است. این حفرهها خواص عایق حرارتی و صوتی فوم را بیشتر میکند.
در فرآیند تولید این فوم مراحل زیر طی میشوند:
- سنگهای خامی مثل بازالت و دولومیت در دماهای بسیار بالا (حدود 1400 درجه سانتیگراد) ذوب میشوند. خروجی این مرحله به صورت مایع است.
- مایع داغ وارد دستگاههای ریسندگی میشود. به این ترتیب رشتههای نازک و فیبر مانند به دست میآیند.
- فیبرهای تولیدشده توسط چسبهای مخصوص و رزینها به هم چسبانده میشوند. سپس در دمای بالا پخته میشوند تا به شکل مورد نظر درآیند. این شکلها میتوانند مثل تخته، رول یا… باشند.
- برش نهایی باعث میشود که مواد دقیقاً همان شکل و اندازهای را داشته باشند که تولیدکننده در نظر دارد.
ویژگیهای فوم عایق پشم سنگ
پشم سنگ دو مزیت برجسته دارد: عایق صوتی بینظیر و نسوز بودن. این دو ویژگی برای انتخاب این فوم در بسیاری از پروژهها و صنایع کافی هستند. اما برای این که با این فوم محبوب بیشتر آشنا شوید، در ادامه ابعاد مختلف آن را دقیقتر بررسی میکنیم.
عایق صوتی
فوم پشم سنگ یک عایق صوتی مثالزدنی است. این فوم میتواند بین 85 تا 90 درصد صداها را جذب کند که این یک بازه فوقالعاده است. عدد دقیق جذب صدا به ضخامت و تراکم فوم و همینطور فرکانس صدای ورودی بستگی دارد.
معیار دیگر برای اثبات عبور ندادن صوت توسط پشم سنگ، پایین بودن ضریب انتقال صوتی آن است. این عدد بسته به ضخامت فوم متغیر است. برای مثال:
- برای ضخامت 50 میلیمتر بین 40 تا 45 است.
- برای ضخامت 75 میلیمتر بین 45 تا 50 است.
- برای ضخامت 100 میلیمتر بین 50 تا 60 است.
یکی از دلایل این جذب صدای بالا، همان ساختار تخلخلی است که بالاتر دیدیم. چون حفرهها و فضاهای خالی داخل فوم، میزبان هوا میشوند و اجازه عبور صدا را نمیدهند. به لطف همین ساختار، یکی از بهترین کاربردهای این فوم، استفاده از آن به عنوان فوم ساندویچ پانل است. فومی که صداها را از داخل به بیرون یا برعکس انتقال نمیدهد.
ضدحریق بودن
بعضی فومها کُندسوزند و بعضی حتی خودشان یک ماده آتشگیر محسوب میشوند! اما پشم سنگ کاملاً نسوز است. نقطه ذوب این فوم بسیار بالا و بین 1000 تا 1200 درجه سانتیگراد است. وجود مواد معدنی داخل آن نیز باعث شده که به طور طبیعی غیر قابل اشتعال باشد.
مدت زمانی که فوم پشم سنگ میتواند در برابر آتش دوام بیاورد به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. اما این زمان میتواند به این ترتیب باشد:
- 120 دقیقه با ضخامت 100 میلیمتر
- 90 دقیقه با ضخامت 75 میلیمتر
- 60 دقیقه با ضخامت 50 میلیمتر
دقیقاً به دلیل همین مزیت بزرگ است که در ساخت محصولاتی مثل ساندویچ پانل نسوز، پشم سنگ اولین گزینه تولیدکنندگان است.
عایق حرارتی
تا وقتی که پلی اورتان وجود دارد، نمیتوانیم پشم سنگ را بهترین عایق حرارتی بدانیم. اما این موضوع به این معنی نیست که پشم سنگ عایق حرارتی خوبی نیست! قدرت این فوم در عبور ندادن حرارت، در حد فوم پلی استایرن و کمی بیشتر از آن است.
بنابراین این فوم هم میتواند به عنوان عایق حرارت هم استفاده شود. اما در محصولاتی مثل ساندویچ پانل سردخانه (که عایق حرارتی و دمایی قدرتمندتری را مطلبد) این پلی اورتان است که در اولویت قرار دارد.
مقاومت مکانیکی
فوم پشم سنگ شامل بافتی سهبعدی از الیاف درهمتنیده است. این ساختار باعث مقاومت مکانیکی و استحکام بالای این فوم شده است. البته مقدار این مقاومت به متغیرهای دیگری هم وابسته است.
به طور کلی هر چه پشم سنگ متراکمتر باشد، مقاومت فشاری و خمشی بیشتری دارد. ضخامت بالاتر هم در مقاومت بیشتر تأثیر زیادی دارد. از طرفی پانلهای فشرده و تختههای عایق این فوم، معمولاً مقاومت مکانیکی بالاتری نسبت به محصولات نرم و غیر فشرده آن دارند.
باید اشاره کنیم که در مجموع مقاومت خمشی این فوم نسبت به مقاومت فشاری آن کمتر است.
مقاومت در برابر رطوبت
ساختار تخلخلی هر چه برای جذب صدا به فوم عایق پشم سنگ کمک میکند، برای مقاومت در برابر رطوبت ویژگی خوبی نیست. به همین خاطر پشم سنگ در برابر رطوبت نسبتاً مقاوم است. اما مقداری از این رطوبت را نیز در دل خود جای میدهد.
با این حال، فوم پشم سنگ در محیط مرطوب هم خواص عایق حرارتی و صوتی خود را تا حد زیادی حفظ میکند. در برابر پوسیدگی و کپکزدگی نیز مقاوم است. اما از این نظر به اندازه فوم عایق پلی اورتان که تقریباً ضد آب محسوب میشود، مقاوم نیست.
کاربردهای فوم عایق پشم سنگ
ساندویچ پانل پشم سنگ یکی از مدرنترین و محبوبترین محصولاتی است که با این فوم ساخته میشود.
- ساخت سازههای آکوستیک که باید در سکوت کامل باشند
- استفاده در سقفها و کف برای کاهش نویز ناشی از حرکت و فعالیتهای روزانه
- استودیوهای صدابرداری برای کاهش پژواک و بهبود کیفیت صدا
- ساخت دیوارهای جداکننده و سقفهای مقاوم در برابر آتش
- دربهای ضد حریق
- عایقبندی لولهها و تجهیزات صنعتی در سیستمهای حرارتی و برودتی
- عایقسازی لولههای انتقال نفت و گاز
- برای بهبود عایق حرارتی و صوتی و افزایش ایمنی در برابر آتش در تونلها و زیرساختهای حمل و نقل
جمعبندی
فوم پشم سنگ در بحث مقاومت در برابر رطوبت و گاهی حتی در عایقبندی حرارتی عملکرد خوبی دارد. اما وقتی پای جذب صدا و جلوگیری از آتشسوزی در میان باشد، هیچ فومی به اندازه آن قدرت ندارد. بر همین اساس نیز در بسیاری از صنایع، از جمله ساخت و ساز استفاده زیادی دارد.
آریا پانل نیز به عنوان تولیدکننده ساندویچ پانل در انواع مدلها، پانلهایی با فوم پشم سنگ را با ویژگیهای سفارشی مشتریان گرامی تولید خواهد کرد. برای طرح کردن سؤالات خود یا ثبت سفارش با شماره 09304418596 در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
1. آیا فوم پشم سنگ در صورت مواجهه با آتش گاز سمی تولید میکند؟
این فوم در چنین شرایطی گازهای سمی کمی تولید میکند. این در صورتی است که بیشتر فومها (مثل پلی استایرن)در صوت آتش گرفتن با گازهای سمی بیشتری همراه خواهند بود.
2. آیا این فوم قابل بازیافت است؟
بله، این فوم را میتوان بازیافت و دوباره به مواد اولیه تبدیل کرد.