کلاس‌های خوردگی ساندویچ پانل

«کلاس‌های خوردگی» شدت محیط را از نظر احتمال زنگ‌زدگی و فرسایش روکش‌های فلزی توصیف می‌کند. دانستن این کلاس‌ها کمک می‌کند برای ساندویچ پانل، روکش مناسب (فولاد گالوانیزه/آلوزینک/آلومینیوم)، پوشش رنگ درست (پلی‌استر یا PVDF)، پیچ و واشر سازگار و برنامهٔ نگهداریِ شست‌وشوی دوره‌ای را دقیق انتخاب کنیم. در آریا پانل، هدف این صفحه فروش نیست؛ هدف این است که قبل از هر تصمیم، زبان مشترکِ «C1 تا C5 و CX» را ساده و عملی یاد بگیرید تا ظاهر و دوام پوسته در سال‌های بهره‌برداری حفظ شود.

قاعدهٔ طلایی این است: هرچه کلاسِ خوردگی بالاتر باشد، هم انتخاب مصالح باید محافظه‌کارانه‌تر شود و هم جزئیات اجرا/نگهداری سخت‌گیرانه‌تر. مثلاً در محیط‌های ساحلی (C4–C5)، ترکیب آلومینیوم یا آلوزینک با PVDF و پیچ‌های استنلس A4 منطقی است؛ در شهرهای غیرساحلی (C2–C3)، فولاد گالوانیزه با پلی‌استرِ باکیفیت (به‌علاوهٔ شست‌وشوی دوره‌ای) کفایت می‌کند. در ادامه، جدول‌های راهنما، چک‌لیست‌های اجرایی و متن تحلیلیِ بلند را می‌بینید تا از انتخاب تا تحویل، ریسک لکه، تاول و خوردگی لبه‌ها به حداقل برسد.

کلاس‌های خوردگی چیست و چگونه خوانده می‌شود؟

کلاس‌ها شدت محیط را از C1 (بسیار کم) تا C5 (بسیار زیاد) و در برخی نواحی خاص CX (فوق‌العاده شدید) توصیف می‌کنند. معیارها به رطوبت، آلاینده‌های صنعتی، نمک هوا، چرخه‌های تر/خشک و دما وابسته‌اند. هدف این طبقه‌بندی، راهنمای انتخاب مصالح و نگهداری است.

نقشهٔ سریع محیط ↔ کلاس خوردگی (راهنمایی)

این طبقه‌بندی راهنماست؛ ارزیابی دقیقِ سایت و باد غالب همیشه مقدم است.

انتخاب روکش و پوشش رنگ بر اساس کلاس محیط

جرم پوشش فلزی (Z / AZ) و اثر آن

• Z275 (گالوانیزه ~275 g/m²) در C2–C3 رایج است؛ در C4 بهتر است پوشش بالاتر یا آلوزینک انتخاب شود.
• AZ150 (آلوزینک ~150 g/m²) در بسیاری محیط‌های نیمه‌خورنده دوام بهتری از Z هم‌وزن دارد.
• در C5/CX، آلومینیوم یا آلوزینک سنگین، محافظه‌کارانه‌تر است؛ به‌ویژه برای فلاشینگ‌ها و قطعات لبه.

اعداد راهنما هستند؛ برای تطبیق با محصول واقعی به دیتاشیت در کاتالوگ محصولات رجوع کنید.

جزئیات اجراییِ ضدخوردگی که تفاوت می‌سازند

• آب‌مدیریت: شیب کافی، آبچکان و فلاشینگ صحیح، پرهیز از ایست‌آب روی لبهٔ بام (نکات سقف در پانل سقفی) و آبچکان پنهان در نما.
• لبهٔ برش: همان روز تمیز و با رنگ ترمیمی سازگار پوشش داده شود؛ تراشه‌های فلزی پاک شوند.
• تماس فلزات ناهمجنس: از تماس مستقیم آلومینیوم با فولاد/مس پرهیز کنید؛ نوار دی‌الکتریک بگذارید (جزئیات در راهنمای جزئیات نصب).
• فیلم محافظ: پس از نصب و قبل از تابش طولانی جدا شود تا لکه ایجاد نشود (مرور راهنمای نصب).
• درزگیر و واشر: EPDM یا معادلِ مقاوم UV/اوزون؛ از PVC نرمِ مهاجم به رنگ پرهیز کنید (انتخاب درزگیر و نوارهای آب‌بندی).

پیچ‌ها، بست‌ها و قطعات کمکی

انبارش و حمل برای جلوگیری از لک و خوردگی زودرس

• روی بستر خشک و هم‌سطح، با تهویهٔ مناسب؛ از تجمع میعان بین ورق‌ها جلوگیری کنید.
• پالت‌ها را از سطح زمین و از پاشش آب باران دور نگه دارید؛ روکش موقتیِ قابل‌تنفس استفاده کنید.
• در تخلیه/نصب، از آسیب لبه‌ها و خط‌وخش عمیق پرهیز کنید؛ هر آسیبی همان روز ترمیم شود.

برنامهٔ نگهداری پیشنهادی بر اساس کلاس محیط

برای شست‌وشو از آب شیرین و شویندهٔ ملایم استفاده کنید؛ از برس زبر/ساینده و واترجت نزدیک پرهیز کنید.

دانلود (نمونه)

• راهنمای انتخاب روکش/پوشش بر اساس کلاس‌های خوردگی (PDF)
• چک‌لیست ضدگالوانیک برای دیتیل‌های اتصال (PDF)
• پروتکل شست‌وشو و نگهداری دوره‌ای نما/سقف (PDF)

راهنمای جامع «کلاس‌های خوردگی»؛ از عدد تا اجرا، چگونه ظاهر و دوام را سال‌ها حفظ کنیم؟

خوردگی یک رویداد لحظه‌ای نیست؛ مجموعه‌ای از ریزاتفاق‌هاست که آرام‌آرام رخ می‌دهد: قطرات بارانِ اسیدی روی لبهٔ برشِ بی‌محافظ، ایست‌آب بالای فلاشینگ، تماس آلومینیوم و فولاد بدون لایهٔ جداکننده، یا فیلم محافظی که ماه‌ها زیر آفتاب مانده و لکهٔ دائمی ساخته است. نتیجهٔ همهٔ این‌ها یک چیز است: پوسته‌ای که زودتر از انتظار کدر می‌شود، تاول می‌زند یا در لبه‌ها ورقه‌ورقه می‌شود. خبر خوب این است که با چند انتخاب و عادت ساده می‌شود این روند را کند و حتی متوقف کرد.

۱) با «نقشهٔ محیط» شروع کنید. پیش از هر چیز، شدت خوردگی را روی نقشهٔ واقعی پروژه مشخص کنید: فاصله تا دریا، جهت باد غالب، تعداد روزهای مه نمکی، آلودگی صنعتی، گردوغبار و حتی وجود آبپاش‌های فضای سبز که دائماً به نما می‌خورند. یک سایت شهری ممکن است در جهت بادِ ساحل به‌خاطر نمک معلق، رفتار C3 به C4 داشته باشد. این جزئیات، کلید انتخاب درست هستند.

۲) روکش فلزی را بر مبنای «کلاس» و «جزئیات» بگیرید. فولاد گالوانیزه برای C2–C3 اقتصادی و کارآمد است، اما در C4 بهتر است به آلوزینک یا آلومینیوم فکر کنید—به‌خصوص برای قطعاتی مثل فلاشینگ و کلاهک‌ها که آب رویشان می‌ایستد. در C5/CX، آلومینیوم روی قطعات لبه و فلاشینگ‌ها انتخاب محافظه‌کارانه‌تری است. به‌یاد داشته باشید: انتخاب روکش فقط موضوع فلز نیست؛ شکل‌دادن و کیفیت لبه نیز اهمیت دارد.

۳) پوشش رنگ همان سپر دوم است. پلی‌استر باکیفیت در شهرها کافی است؛ اما در پرتابش بالا یا نوار ساحلی، PVDF دیرتر گچی می‌شود و رنگ را پایدارتر نگه می‌دارد. رنگ‌های خیلی تیره گرمایش سطحی را بالا می‌برند؛ در ساحل، همین افزایش دما می‌تواند میعان نمکی را تشدید کند. اگر برندینگ رنگ تیره را الزام می‌کند، شست‌وشوی منظم و آب‌مدیریت بی‌نقص را کنار PVDF قرار دهید (ایده‌های رنگ و بافت در رنگ‌ها و بافت‌ها).

۴) گرهٔ لبهٔ برش؛ کوچک اما حیاتی. اغلب لکه‌ها از همین‌جا شروع می‌شوند. قاعدهٔ طلایی آریا پانل: «ترمیم همان روز». لبهٔ برش را تمیز کنید، تراشه‌ها را پاک کنید، سپس با قلم‌مو و رنگ ترمیمیِ سازگار بپوشانید. در پروژه‌های بزرگ، یک کیت ترمیم کنار تیم نصب بگذارید. این کار ساده، سال‌ها ظاهر پوسته را تمیز نگه می‌دارد.

۵) آب‌مدیریت را طراحی کنید، نه اینکه به شانس بسپارید. آبچکان‌های پنهان، شیب‌های ظریف روی فلاشینگ، و مسیر تخلیهٔ آب، جلوی رگه‌های کثیفی و لکه‌های نمکی را می‌گیرند. در سقف، شیب سخاوتمندانه و پرهیز از ایست‌آب در دره‌ها، دشمن تاول و خوردگی لبه‌هاست. یک میلی‌متر شیب بیشتر، گاهی از ده‌ها ساعت شست‌وشو و تعمیرات جلوگیری می‌کند.

۶) جداسازی فلزات ناهمجنس را جدی بگیرید. تماس مستقیم آلومینیوم با فولادِ کربنی یا مس، در حضور رطوبت، یک پیل گالوانیک می‌سازد؛ خوردگی در سمت آلومینیوم تسریع می‌شود. درمان ساده است: نوار دی‌الکتریک، واشرهای مناسب و پرهیز از پیچ‌های نامتناسب. در فواصل پیچ‌گذاری، از واشر EPDM باکیفیت استفاده کنید و در C5/CX سراغ A4 بروید.

۷) فیلم محافظ، دوستِ روز نصب است؛ نه بیشتر. ماندن طولانی فیلم محافظ زیر آفتاب، به‌ویژه در رنگ‌های تیره، می‌تواند چسبندگی دائمی یا لکه ایجاد کند. پس از نصب و قبل از تابش طولانی، آن را جدا کنید.

۸) انبارش حرفه‌ای یعنی شروع تمیز. بسته‌ها را در محل خشک و با تهویهٔ کافی نگه دارید؛ اگر هوا گرم و مرطوب است، بین ورق‌ها میعان رخ می‌دهد و لکه‌های آب‌مانده می‌سازد. پالت‌ها را از سطح زمین جدا کنید، روکش موقتِ قابل‌تنفس بگذارید و از مسیر آب‌چرخ دور نگه دارید. در حمل و نصب، لبه‌ها را حفظ کنید؛ ضربهٔ کوچکِ امروز، لکهٔ بزرگِ فرداست.

۹) شست‌وشوی دوره‌ای؛ ارزان و پُراثر. در شهرها، هر ۶–۱۲ ماه با آب شیرین و شویندهٔ ملایم (pH خنثی) شست‌وشو کنید. در ساحل، ماهانه تا دوماهه آبکشی ساده با آب شیرین معجزه می‌کند؛ نمکِ خشک نشسته، خورنده‌ترین عامل است. از برس زبر و واترجت نزدیک به درزها پرهیز کنید؛ به‌جایش، آب فراوان و پارچهٔ نرم.

۱۰) جزئیات نصب؛ از پیچ تا فلاشینگ. گشتاور پیچ‌ها باید کنترل شود؛ پیچِ بیش‌سفت، روکش را له می‌کند و راه نفوذ رطوبت می‌شود. درزگیرها باید سالم و پیوسته باشند. فلاشینگ‌ها شیب داشته باشند و همپوشانی کافی. تراشه‌های فلزی پس از برش فوراً پاک شوند. همین چند بند، تفاوت بین پوستهٔ «تمیزِ سال‌ها» و «مشکل‌دارِ چندماهه» است.

۱۱) برنامهٔ نگهداری بنویسید؛ حدس نزنید. برای هر پروژه، بر اساس کلاس محیط، یک تقویم نگهداری بنویسید: بازدید بصری، شست‌وشو، ترمیم‌های نقطه‌ای، و ثبت عکس قبل/بعد. این کار شفافیت می‌آورد و در مذاکره با پیمانکار خدمات نیز کمک می‌کند.

۱۲) اقتصاد کل‌عمر؛ هزینهٔ امروز در برابر ریسک فردا. اختلاف هزینه بین پلی‌استر و PVDF یا بین A2 و A4 ممکن است در روز اول زیاد به‌نظر برسد، اما در محیط C4–C5 اگر لکه بیفتد و نیاز به تعویض زودهنگام باشد، همان اختلاف کوچک به‌سرعت جبران می‌شود. برای فلاشینگ‌ها و قطعات لبه که آب رویشان می‌ایستد، محافظه‌کارانه انتخاب کنید.

۱۳) سناریوهای نمونه برای تصمیم سریع.
۱) نمای شهری دور از ساحل (C2–C3): گالوانیزه + پلی‌استرِ باکیفیت، شست‌وشوی ۶–۱۲ ماهه، ترمیم روزِ نصب.
۲) کاربری نیمه‌صنعتی (C3–C4): آلوزینک + پلی‌استر ارتقایافته یا PVDF، پیچ A2، جداسازی فلزات ناهمجنس، آبچکان دقیق.
۳) نوار ساحلی (C4–C5): آلومینیوم/آلوزینک + PVDF، پیچ A4، آبکشی منظم با آب شیرین، پرهیز از رنگ خیلی تیره روی قطعات افقی.
۴) اسکله/پاشش مستقیم (CX): آلومینیوم، PVDF ممتاز، A4، بازدید ماهانه و تعویض پیشگیرانهٔ واشرها.

۱۴) کنترل تحویل؛ اندازه‌گیری، نه حدس. پیش از تحویل، یک دور کامل سایت را با چک‌لیست ضدخوردگی بزنید: لبه‌های برش ترمیم شده؟ تراشه‌های فلزی پاک شده؟ فیلم محافظ جدا شده؟ درزگیر پیوسته است؟ فلاشینگ‌ها شیب دارند؟ اگر بله، شما نصف راهِ دوام را رفته‌اید.

۱۵) اگر لکه ایجاد شد چه کنیم؟ سریع عمل کنید: منشأ را بیابید (ایست‌آب؟ برخورد اسپری باغچه؟ تماس گالوانیک؟)، سطح را با آب شیرین بشویید، اگر پوشش آسیب دیده با کیت ترمیم سازگار اصلاح کنید، و در صورت لزوم دیتیل را بازطراحی کنید (اضافه‌کردن آبچکان/جداکننده). برای رفع عیب‌های موضعیِ پوسته به راهنمای تعمیرات و ترمیم مراجعه کنید.

جمع‌بندی آریا پانل: دوامِ ظاهری و فنیِ پوستهٔ فلزی نتیجهٔ هم‌زمانِ سه چیز است: انتخاب درست (روکش/پوشش متناسب با کلاس محیط)، جزئیات درست (آب‌مدیریت، ترمیم لبه، جداسازی گالوانیک) و نگهداری درست (شست‌وشو و بازدید دوره‌ای). با این سه، پوستهٔ شما سال‌ها «تمیز» و «قابل‌دفاع» می‌ماند—چه در شهر باشید و چه کنار دریا.