راهکار پانل برای دیتاسنتر/اتاق سرور

معرفی و دامنهٔ کاربرد

این راهنما برای اتاق‌های سرور سازمانی، دیتاسنترهای ماژولار، سالن‌های فضای سفید و کانتینمنت راهروی سرد/گرم تدوین شده است. تمرکز بر پوستهٔ پانلیِ سبک، سریع و پاک با قابلیت توسعهٔ مرحله‌ای است.

اگر فضا به کم‌ذره بودن و نظافت سریع نیاز دارد، الزامات نزدیک به ساندویچ پانل کلین‌روم را نیز در طراحی لحاظ کنید.

اهداف طراحی اتاق سرور با پانل

• هوابندی و کنترل فشار برای جریان‌دهی درست هواسرد و جلوگیری از بای‌پس
• عایق‌کاری یکنواخت و حذف پل‌های حرارتی برای کاهش بار سرمایش
• ایمنی آتش/دود، سازگاری با اطفای گازی و مدیریت تخلیهٔ فشار
• سطح داخلی روشن، صاف، کم‌ذره و آنتی‌استاتیک برای نظافت سریع
• مسیرهای دسترسی و نگهداری ساده بدون قطع سرویس (Live Swap)

مشخصات کلیدی (هسته/روکش/پوشش/ضخامت/کانتینمنت)

• هسته: PIR/PUR برای راندمان حرارتی بالا؛ پشم‌سنگ در جداره‌های با اولویت آتش یا جداسازی ویژه
• روکش داخلی: فولاد با پوشش صاف و قابل شست‌وشو (Polyester) و آنتی‌استاتیک (Low VOC, Low Dust)
• روکش بیرونی: فولاد/ آلومینیوم متناسب با موقعیت ساختمان و الزامات خوردگی
• ضخامت‌های رایج: 60–100 میلی‌متر برای جداره‌های داخلی؛ 80–120 میلی‌متر برای پوستهٔ خارجی — تناسب را با راهنمای ضخامت و وزن واحد سطح کنترل کنید.
• کانتینمنت: پانل‌های سبک برای سقف/دیوار راهروی سرد (CAC) یا گرم (HAC) با درِ خودبند

جدول انتخاب سریعِ کانتینمنت

برای چک‌لیست مونتاژ مرحله‌ای و ترتیب نصب، به راهنمای نصب مراجعه کنید.

هوابندی و آزمون تحویل

• درزگیر چندلایه: نوار پیوسته + سیلانت در گوشه‌ها و پیرامون نفوذ کابل/داکت
• آزمون درزبندی (Door Fan Test): ارزیابی نشتی و تنظیم نقاط مشکل
• دوربین حرارتی: ردیابی پل‌های حرارتی و نشت هوای سرد/داغ در تحویل

برای تحویل بی‌نقص، موارد کنترلی را طبق چک‌لیست کنترل کیفیت نصب ثبت کنید.

آتش، دود و اطفای گازی

• تعریف جداسازی‌ها و انتخاب هسته/ضخامت متناسب با کلاس عملکرد موردنیاز
• نصب دمپر تخلیهٔ فشار هماهنگ با سیستم اطفای گازی (برای جلوگیری از آسیب پوسته)
• درزبندی مقاوم و قاب‌بندی غیرفلزی در نفوذها برای کاهش مسیر دود

برای هم‌ترازکردن انتخاب مصالح با الزامات حریق، به راهنمای کلاس‌های آتش ساندویچ پانل رجوع کنید.

جزییات نفوذها و مسیر کابل

• گِرمت‌-استاپ یا کیت‌های ماژولار برای عبور کابل و ارتقای بعدی بدون برش جدید
• قاب‌بندی ثابت در اطراف رک، درب‌های خودبند با نوار آب‌بندی قابل تعویض
• پرهیز از سینی کابل مشترک برای هوای سرد/داغ؛ درزبندی پشت رک

نصب و کنترل کیفیت

• شروع از پنل مرجع، تراز دقیق زیرسازه، گشتاور کنترل‌شدهٔ پیچ‌ها
• اجرای درزبندی پس از جای‌گیری کامل پنل‌ها و قبل از سفت‌کاری نهایی
• ثبت عکس از گره‌های بحرانی (As-Built) برای نگهداری آینده

نگهداری و نظافت

• شست‌وشوی ملایم سطوح داخلی، بدون برس زبر؛ اولویت با کم‌ذره بودن
• بازدید دوره‌ای نوارهای درزگیر، تعویض سریع قطعات فرسوده
• تمیزکاری پیرامون کف‌گذارها، دمپر فشار و بالای سقف کاذب پانلی

برنامهٔ سرویس را بر اساس نظافت و شست‌وشو و بازبینی دوره‌ای مستند کنید.

دانلود مدارک و فایل‌های راهنما

• چک‌لیست هوابندی و آزمون تحویل (PDF)
• راهنمای کانتینمنت راهروی سرد/گرم (PDF)
• جزییات نمونهٔ نفوذ کابل و دمپر تخلیهٔ فشار (DWG/PDF)

جمع‌بندی کاربردی برای ساندویچ پانل دیتاسنتر و اتاق سرور

در دیتاسنتر، هر تصمیم کوچک روی پایداری سرویس و هزینهٔ انرژی اثر می‌گذارد. پوستهٔ پانلی اگر درست انتخاب و اجرا شود، به سه نتیجهٔ مهم می‌رسید: مسیر هوای سرد/داغ قابل کنترل می‌شود، اتلاف انرژی پایین می‌آید و ریسک‌های آتش/دود مدیریت می‌شوند. این متن با زبان ساده و تکیه بر تجربهٔ میدانی، مسیر طراحی تا بهره‌برداری را مرور می‌کند.

۱) جریان هوا قلب اتاق است؛ پوسته باید کمک کند، نه مانع

هدف از کانتینمنت، جلوگیری از قاطی‌شدن هوای سرد و داغ و رساندنِ دقیقِ هواسرد به جلوی رک‌هاست. اگر دیوار یا سقف پانلی نشتی داشته باشد، هوا مسیر کوتاه‌تر را انتخاب می‌کند و به‌جای رک‌ها، از شکاف‌ها عبور می‌کند. نتیجه؟ دمای ورودی رک‌ها بالا می‌رود و هواسازها بیشتر کار می‌کنند. پس روی سه نقطه وقت بگذارید: درزگیری پیرامون رک، درب‌های خودبند و آب‌بندی کف (اطراف کابل‌گذارها). یک آزمون سادهٔ دود یا Door Fan Test در تحویل، اختلاف مصرف انرژی را ماه‌ها بعد جبران می‌کند.

۲) عایق‌کاری یکنواخت؛ دشمن پل‌های حرارتی باشید

پل حرارتی یعنی نقطه‌ای که گرما یا سرما «می‌دود» و تعادل اتاق را به‌هم می‌زند. در پوستهٔ پانلی، این نقاط معمولاً در اطراف فریم‌ها، اتصالات فلزی بدون جداکننده و لبه‌های برش دیده می‌شوند. با جداکننده‌های مناسب، درزبندی پیوسته و ترمیم دقیق لبه‌های برش این پل‌ها را حذف کنید. دوربین حرارتی در تحویل، این نقاط را سریع نشان می‌دهد.

۳) سطوح داخلی کم‌ذره و آنتی‌استاتیک؛ نظافت آسان، ریسک کمتر

سطح داخلی باید صاف، روشن و کم‌ذره باشد تا آلودگی کمتر بنشیند و نظافت سریع انجام شود. پوشش‌های داخلی آنتی‌استاتیک کمک می‌کنند گردوغبار معلق کمتر به سطوح بچسبد. مسیر نظافت را از روز اول طراحی کنید: گوشه‌های با شعاع (R)، فلاشر هم‌سطح و پرهیز از لبه‌های تیز باعث می‌شود تیم بهره‌برداری با یک دستمال مرطوب بتواند اتاق را زود تمیز کند.

۴) آتش و دود؛ جداسازی هوشمندانه و تخلیهٔ فشار

در دیتاسنتر دو نکتهٔ حیاتی است: جلوگیری از گسترش دود/شعله بین فضاها، و سازگاری پوسته با اطفای گازی. اگر در لحظهٔ اطفا، فشار ناگهان بالا برود و مسیر تخلیهٔ فشار کافی نباشد، به جداره‌ها و درب‌ها آسیب وارد می‌شود. دمپر تخلیهٔ فشار را با ظرفیت سیستم اطفا هماهنگ کنید و اطراف آن را به‌خوبی آب‌بندی کنید تا در حالت عادی نشتی ایجاد نکند. در نفوذ کابل و داکت هم از کیت‌های مقاوم و قابل توسعه استفاده کنید تا با اضافه شدن کابل‌های جدید، مجبور به برش دوبارهٔ پانل نشوید.

۵) کانتینمنت راهروی سرد یا گرم؟

هر دو روش مؤثرند. راهروی سرد (CAC) با محصورکردن هواسرد، کیفیت هوای ورودی رک‌ها را بالا می‌برد و کار هواساز را سبک می‌کند. راهروی گرم (HAC) با جمع‌کردن هوای داغ و برگرداندن مستقیم آن به هواساز، کنترل بهتری روی برگردش فراهم می‌کند. انتخاب بین این دو به چیدمان رک‌ها، ارتفاع سقف، نوع هواساز و محدودیت‌های سرویس بستگی دارد. نکتهٔ مشترک این است که درزگیری پشت رک را جدی بگیرید تا بای‌پس کم شود.

۶) جزییات نفوذ؛ مسیر آینده را همین امروز باز بگذارید

هیچ دیتاسنتری در همان ظرفیت اولیه نمی‌ماند. پس نفوذهای کابل را طوری طراحی کنید که قابل توسعه باشند: پنل‌های دسترسی، کیت‌های ماژولار و قاب‌بندی‌ای که با اضافه‌شدن کابل‌ها، نیازی به بریدن پوسته نداشته باشید. هر برش جدید یعنی یک ریسک تازهٔ نشتی و آلودگی. در معابر کابل، از براش‌های مناسب و درزگیرهای مقاوم استفاده کنید تا هوا از اطراف کابل‌ها عبور نکند.

۷) نصب تمیز؛ تفاوتِ روز تحویل را رقم می‌زند

نصب را از یک دیوار مرجع شروع کنید، تراز را با حوصله تنظیم کنید و پیچ‌ها را با گشتاور کنترل‌شده ببندید. درزبندی را پس از قرارگیری کامل انجام دهید تا کشش ایجاد نشود. تراشه‌های برش را همان لحظه از سطح پاک کنید؛ همین ذرات ریز می‌توانند منبع زنگ‌زدگی موضعی شوند. در کانتینمنت، درهای خودبند و چفت‌های باکیفیت انتخاب کنید تا نشتی ناخواسته نداشته باشید.

۸) آزمون تحویل؛ بدون عدد، کیفیت دیده نمی‌شود

سه ابزار سادهٔ تحویل پیشنهاد می‌شود: Door Fan Test برای سنجش نشتی، دود برای نشان‌دادن مسیرهای بای‌پس در پشت رک و دوربین حرارتی برای پیدا کردن پل‌های حرارتی. این سه آزمون ارزان، کیفیت اجرا را عددی می‌کنند و اختلاف‌های ظریف را قبل از بارگذاری رک‌ها نشان می‌دهند.

۹) نگهداری کم‌هزینه؛ برنامهٔ کوتاه ولی منظم

هر شش ماه، نوارهای درزگیر در درها و اطراف نفوذها را چک و در صورت فرسودگی تعویض کنید. مسیر تمیزکاری سقف کاذب پانلی و روی فلاشرها را باز نگه دارید. بعد از هر تغییر در کابل‌کشی، درزگیری مجدد انجام دهید. این برنامهٔ کوتاه باعث می‌شود PUE در زمان بالا نرود و دمای ورودی رک‌ها ثابت بماند.

۱۰) توسعهٔ مرحله‌ای؛ مزیت بزرگ پانل

پوستهٔ پانلی به شما اجازه می‌دهد فضا را مرحله‌به‌مرحله توسعه دهید، بدون آن‌که گردوغبار زیاد تولید شود یا سرویس قطع شود. درزهای خشک، وزن پایین و سرعت نصب باعث می‌شود پنجرهٔ تغییرات کوتاه شود و ریسک آلودگی پایین بماند. برای فازهای بعدی، از حالا محل پنل‌های دسترسی و رزرو را روی نقشه مشخص کنید.

۱۱) اقتصاد انرژی؛ هر نشتی کوچک، پول واقعی است

یک درز نیم‌سانتی با طول چند متر می‌تواند به‌تنهایی چند کیلووات از ظرفیت سرمایش را هدر بدهد. اگر PUE برای شما مهم است، درزگیری و آزمون تحویل یک سرمایه‌گذاری است نه هزینه. با همین کارهای ساده، هم دمای ورودی رک‌ها پایین‌تر و پایدارتر می‌شود، هم فن‌ها کمتر کار می‌کنند و عمر تجهیزات بالا می‌رود.

خلاصه اینکه در اتاق سرور، پوستهٔ پانلیِ خوب یعنی: سطح داخلی تمیز و آنتی‌استاتیک، درزهای پیوسته و آزمون‌شده، کانتینمنت با درهای خودبند، نفوذهای قابل توسعه، و جزییات هماهنگ با اطفای گازی. وقتی این‌ها کنار هم بنشیند، اتاق شما خنک‌تر، ساکت‌تر و امن‌تر کار می‌کند و تیم بهره‌برداری با خیال راحت‌تری سرویس می‌دهد.