مقایسه PIR و PUR
هر دو هستهٔ PIR و PUR از خانوادهٔ پلی‌یورتان هستند و از نظر ظاهر و وزن، شباهت زیادی دارند؛ تفاوت اصلی در «شیمی شبکه» و نتیجهٔ آن در عملکرد حرارتی، پایداری دمایی و رفتار در آتش است. در پروژه‌هایی که رسیدن به U-Value پایین با ضخامت کم، دهانهٔ مناسب و وزن محدود مهم است، هر دو گزینه کارآمدند؛ اما PIR معمولاً با رسانایی حرارتی کمی بهتر و پایداری دمایی بالاتر شناخته میشود. از سوی دیگر، PUR همچنان انتخاب اقتصادیِ رایجی است و اگر الزامات آتش و دما خیلی سخت‌گیرانه نباشد، می‌تواند پاسخگو باشد.
در این صفحهٔ تخصصیِ مجلهٔ آریا پانل، مقایسه را اجرایی می‌کنیم: جدول نسبتاً دقیقِ شاخص‌ها، سناریوهای رایج انتخاب، نکات نصب/کیفیت که روی «U واقعی» اثر می‌گذارند، و ریسک‌هایی که باید از آنها دوری کرد. هدف فروش نیست؛ هدف این است که بدانید کِی PIR منطقی‌تر است و کِی PUR—و در هر حالت با چه روکش/پوشش و جزئیاتی، انتخاب شما در میدان هم به اندازهٔ کاغذ خوب عمل کند.
سوالات متداول مقایسه PIR و PUR
PIR و PUR دقیقاً چه فرقی دارند؟
در شبکهٔ شیمیایی و نتیجهٔ عملی: PIR معمولاً رسانایی حرارتی پایینتر، پایداری دمایی بهتر و شانس بالاتر برای کلاس‌های آتش آزمون‌شده دارد؛ PUR اقتصادی‌تر است و در الزامات معمولی کافی است.
برای رسیدن به U-Value پایینتر کدام بهتر است؟
PIR؛ معمولاً با ضخامت کمتر به U هدف میرسد و وزن را پایین میآورد.
آیا PUR هنوز انتخاب خوبی است؟
بله؛ در پروژههای با الزامات آتش/دما معمولی و بودجهٔ محدود، PUR راهکار معتبر و رایجی است.
تفاوت قیمت آنها چقدر است؟
بسته به برند، پوشش و ضخامت تغییر میکند؛ معمولاً PIR گرانتر است اما ممکن است با کاهش ضخامت/وزن، هزینهٔ کل را جبران کند.
در سقفهای تیره چه پیشنهادی دارید؟
PIR بهدلیل پایداری بهتر در دمای بالاتر مناسبتر است؛ پوشش PVDF و درز حرکتی را جدی بگیرید.
برای اقلیم ساحلی چه کنیم؟
صرفنظر از هسته، PVDF روی ورق مناسب، پیچ A4 و شستوشوی دورهای با آب شیرین ضروری است.
از نظر آتش کدام بهتر است؟
در بسیاری سیستمها PIR شانس بیشتری برای رسیدن به EIهای رایج دارد، ولی تصمیم باید بر اساس گزارش آزمون همان محصول باشد.
می‌توان در یک پروژه از هر دو هسته استفاده کرد؟
بله؛ بسیار رایج است. مثلاً PIR برای سقف/دیوارهای عمومی و در صورت نیاز، هستهٔ دیگر در دیوارهای خاص.
چرا گاهی U واقعی بدتر از دیتاشیت میشود؟
هوابندی ناقص قفلها، نبودِ ردیف دوم بوتیل در همپوشانیهای بلند و پلهای حرارتی در اتصالات.
در سردخانه کدام مناسبتر است؟
PIR بهدلیل λ پایین و پایداری بهتر در دمای پایین؛ ولی بخاربند داخلی باید ۱۰۰٪ پیوسته اجرا شود.
دهانهٔ بلند را چطور مدیریت کنیم؟
از جدول دهانهٔ سازنده استفاده کنید؛ PIR معمولاً برای رسیدن به دهانهٔ هدف، ضخامت کمتری نیاز دارد.
برای کاهش صدا PIR بهتر است یا PUR؟
هر دو مشابه‌اند؛ برای آکوستیکِ بالاتر به سراغ پشم‌سنگ یا لاینینگ داخلی جذب‌کننده در کنار PIR/PUR بروید.
نکتهٔ طلایی نصب چیست؟
دو ردیف بوتیل در همپوشانیهای بلند، فوم موج‌پرکن پیوسته و گشتاور کنترل‌شدهٔ پیچ‌ها.
آیا پوشش رنگ بر انتخاب هسته اثر دارد؟
به‌طور غیرمستقیم—در اقلیم تهاجمی بدون PVDF و پیچ مناسب، هر هسته‌ای زودتر به دردسر می‌افتد.
فیلم محافظ را چه زمانی برداریم؟
بعد از نصب و قبل از تابش طولانی؛ ماندنِ طولانی باعث چسبندگی و لکه میشود.
محدودیت اصلی PUR چیست؟
در پروژههای مرزی از نظر دما/آتش و وقتی ضخامت خیلی محدود است، PUR ممکن است سخت‌تر به هدف برسد.
چرا PIR در دهانه مزیت دارد؟
به‌خاطر λ پایینتر، برای U یکسان نازک‌تر است؛ این روی سختی/وزن و در نتیجه دهانه اثر مثبت می‌گذارد.
آیا نیاز است برای آتش حتماً PIR بگیریم؟
نه همیشه؛ اگر الزام EI بالاست و ریسک آتش جدی است، بررسی پشم‌سنگ هم ضروری است. تصمیم باید آزمون‌محور باشد.
کدام سه هزینهٔ کوچک بیشترین اثر را دارند؟
بوتیل دوم در همپوشانی، پیچ/EPDM باکیفیت و رنگ ترمیمی همان‌روز برای لبه‌های برش.
نقش آریا پانل در انتخاب چیست؟
ارائهٔ ماتریس مقایسه، تطبیق با گزارش آزمون‌ها، پیشنهاد ترکیب هسته/روکش/پوشش متناسب با اقلیم و بودجه، و همراهی در جزئیات نصب/کیفیت تا به «U واقعی» برسید.
خلاصهٔ تصمیم سریع
- هدف: U-Value پایین با ضخامت کمتر + پایداری دمایی بهتر → PIR
- هدف: راهکار اقتصادی برای الزامات معمولی → PUR
- پروژههای مرزی از نظر آتش/دما یا دهانهٔ بلند → PIR
- در هر دو: کیفیت نصب (هوابندی قفلها، دو ردیف بوتیل در همپوشانیهای بلند) تعیین‌کنندهٔ عملکرد واقعی است؛ جزئیات در راهنمای جزئیات نصب.
جدول مقایسهٔ فنی (راهنمای سریع)
| شاخص | PIR (فرمول FR) | PUR | توضیح اجرایی |
|---|---|---|---|
| رسانایی حرارتی λ (راهنما) | ≈ 0.022–0.026 W/m·K | ≈ 0.024–0.028 W/m·K | PIR معمولاً با ضخامت کمتر به U هدف میرسد |
| پایداری دمایی | بهتر در دماهای بالاتر/پایینتر | خوب در محدودهٔ رایج بهره‌برداری | در سقفهای تیره یا مناطق گرم، PIR مزیت دارد |
| واکنش به آتش (Euroclass متداول) | B–C (بسته به سیستم/روکش) | C–E (بسته به سیستم/روکش) | طبقه‌بندی به محصول و پوشش وابسته است |
| مقاومت حریق سیستم (دیوار) | ممکن تا EI30–EI60* | معمولاً محدودتر* | *فقط با گزارش آزمون همان محصول قضاوت کنید |
| وزن واحد سطح | کم | کم | هر دو برای دهانه‌های اقتصادی مناسب‌اند |
| دهانه/صلبیت نسبت به وزن | خیلی خوب تا عالی | خوب تا خیلی خوب | PIR کمی برتر، مخصوصاً در ضخامت‌های کمتر |
| آب‌جذب/پایداری رطوبتی | بسیار خوب | بسیار خوب | کیفیت آب‌بندی نصب مهم‌تر از نوع هسته است |
| هزینهٔ اولیه | بالاتر | اقتصادی‌تر | تفاوت به برند/پوشش/ضخامت بستگی دارد |
| هزینهٔ چرخهٔ عمر | کم تا متوسط | کم تا متوسط | نگهداری و اقلیم اثر اصلی را دارند |
سناریوهای رایج؛ انتخاب مرحله‌به‌مرحله
- آتش: اگر پروژه الزام EI دارد یا حاشیهٔ ایمنی می‌خواهید، PIR نسبت به PUR شانس بیشتری برای دستیابی به کلاس‌های بالاتر (در سیستم‌های آزمون‌شده) دارد. در کاربری‌های بسیار آتش‌حساس، بررسی پشم‌سنگ هم لازم است.
- حرارت/ضخامت: سقف/نما با محدودیت ضخامت یا هدف U-Value پایین → PIR. اگر محدودیت ندارید و بودجه مهم‌تر است → PUR. برای محیط‌های سرد/بهداشتی، الزامات را در پانل سردخانه مرور کنید.
- اقلیم/رنگ تیره: سقف تیره یا تابش شدید → PIR مزیت دارد. در هر دو، انتخاب پوشش PVDF در اقلیم خورنده کلیدی است.
- دهانه/سازه: دهانهٔ طولانی یا گام استاد بالا → PIR کمک میکند به ضخامت کمتر برسید؛ معیارها را با جداول دهانه کنترل کنید.
نکات نصب که نتیجه را عوض می‌کنند
- قفل طولی هوا‌بند: تمیزی، فشار یکنواخت و ابزارزنی درست؛ هر نشت هوا U واقعی را بالا می‌برد. کنترل‌ها در چک‌لیست نصب.
- همپوشانیهای بلند: در کنارشیب/لبهٔ بام دو ردیف نوار بوتیل (لبه + پشت ردیف پیچ) اجرا شود.
- فوم موج‌پرکن: در لبه/تاج سقف پیوسته و هم‌پروفیل؛ شکاف کوچک = صدای باد/نشتی.
- گشتاور پیچ: طبق دیتاشیت؛ پیچ بیش‌ازحد سفت، روکش را له و مسیر نفوذ باز میکند.
ریسک‌ها و خط قرمزها
- Euroclass را با مقاومت حریق سیستم اشتباه نگیرید؛ تصمیم آتش باید آزمون‌محور باشد (به‌ویژه در مسیرهای فرار/نماهای مرتفع).
- U-Value دیتاشیت بدون هوابندی قفلها و جزئیات درست، در میدان تکرار نمی‌شود.
- در اقلیم C4–C5، انتخاب پوشش PVDF، پیچ A4 و جداسازی گالوانیک حیاتی است—جزئیات اقلیم در کلاس‌های خوردگی.
پیشنهاد ترکیب روکش/پوشش
- شهری (C2–C3): فولاد آلوزینک/گالوانیزه + پلی‌استر باکیفیت.
- ساحلی/صنعتی (C4–C5): PVDF + پیچ استنلس A4 + برنامهٔ شست‌وشو با آب شیرین.
- رنگ‌های تیره: توجه به انبساط حرارتی و درز حرکتی/تقویت فلاشینگ‌ها.
دانلود (نمونه)
- چک‌لیست انتخاب PIR یا PUR (PDF)
- فرم محاسبهٔ U-Value هدف و ضخامت پیشنهادی (PDF)
- راهنمای جزئیات همپوشانیهای بلند (PDF)
راهنمای جامع «PIR یا PUR؟»؛ انتخابی که در میدان هم جواب می‌دهد
انتخاب بین PIR و PUR در ظاهر ساده است—هر دو سبک، عایق و اقتصادی—اما وقتی پای «عملکرد واقعی» وسط می‌آید، جزئیات کوچک تفاوت بزرگ می‌سازند. در این جمع‌بندی، مسیر تصمیم‌گیری را با زبان ساده و نگاه اجرایی مرور می‌کنیم تا بدانید چرا و کجا هر کدام بهتر جواب می‌دهند.۱) شیمی شبکه و معنای آن در پروژه. PIR و PUR از یک خانواده‌اند اما شبکهٔ شیمیایی PIR معمولاً حلقه‌های بیشتری دارد و پایداری گرمایی بهتری می‌دهد. نتیجهٔ عملی برای شما چیست؟ در سقفهای تیره، مناطق گرم یا جاهایی که نوسان دما زیاد است، PIR رفتار پایدار‌تری نشان می‌دهد و برای رسیدن به U پایینتر به ضخامت کمتر نیاز دارد. PUR همچنان در محدودهٔ دمای معمول ساختمان عملکرد خوبی دارد و وقتی الزامات آتش/دما سخت‌گیرانه نیست، راهکار اقتصادی‌تری است.
۲) انرژی؛ از λ کاغذی تا U واقعی. داده‌های سازندگان نشان می‌دهد λ PIR کمی بهتر از PUR است؛ پس برای رسیدن به U مشخص، PIR معمولاً ۱۰–۲۰٪ باریک‌تر میشود. این اختلافِ کوچک روی کاغذ، در مقیاس پروژه بزرگ میشود: وزن کمتر، حمل ساده‌تر و دهانهٔ بهتر. اما U واقعی فقط با اجرای درست تکرار میشود: قفل‌های هوا‌بند، درزهای تمیز، دو ردیف بوتیل در همپوشانیهای بلند و پرهیز از پلهای حرارتی در کنج‌ها و اتصالات.
۳) آتش؛ تصمیم با سند. وقتی مقررات یا کارفرما روی EI/REI حساس است، صرفِ «نوع هسته» کافی نیست. باید به گزارش‌های آزمون همان محصول، با همان ضخامت و همان جزئیات اتصال تکیه کنید. PIR معمولاً شانس بهتری برای رسیدن به EIهای رایج نسبت به PUR دارد؛ اما اگر پروژه «آتش‌حساس» است، بررسی MW در دیوارهای خاص منطقی است.
۴) دهانه و سازه؛ اقتصاد میلی‌مترها. تفاوت ۲–۳ میلی‌وات در λ باعث میشود برای U یکسان، ضخامت PIR کمتر شود و همین به‌طور غیرمستقیم سختی/وزن و دهانه را بهبود دهد. در سقفهای شیبدار با گام استاد زیاد یا بار باد بالا، این چند میلی‌متر می‌تواند انتخاب مقطع سازه را تغییر دهد—اما همیشه با ورودی‌های واقعی، به جداول دهانه رجوع کنید. ۵) اقلیم و پوشش؛ هسته کافی نیست. در شهرهای عادی، پلی‌استر باکیفیت روی فولاد آلوزینک/گالوانیزه پاسخ‌گوست. اما در نوار ساحلی/صنعتی، PVDF تقریباً اجبار است و پیچ/واشر باید از گرید مناسب (A4) باشد. جداسازی گالوانیک بین فلزات ناهمجنس را فراموش نکنید. نگهداری—از آبکشی با آب شیرین تا شستوشوی دورهای—عمر پوشش را چند برابر میکند.
۶) نصب؛ دو عادت طلایی. (الف) همپوشانیهای بلند را همیشه دو ردیف بوتیل بزنید: یکی نزدیک لبه، یکی پشت ردیف پیچ. (ب) فوم موج‌پرکن در لبه/تاج باید هم‌پروفیل و پیوسته باشد. این دو عادت ساده، ۸۰٪ نشتی‌ها را حذف میکند. گشتاور پیچ‌ها را طبق دیتاشیت کنترل کنید؛ پیچ بیش‌ازحد سفت روکش را له میکند و مسیر نفوذ می‌سازد.
۷) سناریوهای واقعی. سقف تیره در اقلیم گرم: PIR به‌خاطر پایداری دمایی و ضخامت کمتر انتخاب بهتری است؛ پوشش PVDF توصیه میشود. سولهٔ اقتصادی در شهر: اگر EI خاصی نیاز نیست و دهانه معمولی است، PUR می‌تواند راهکار مقرون‌به‌صرفه باشد—با شرط اجرای تمیز درزها. سردخانه: هردو هسته می‌توانند جواب دهند اما PIR برای U پایینتر و پایداری بهتر در دماهای پایین مزیت دارد.
۸) هزینهٔ چرخهٔ عمر؛ کجا خرج کنیم تا برگردد؟ اختلاف قیمت هسته در برابر تاثیر پوشش/اتصالات در اقلیم تهاجمی کوچک میشود. اگر در C4–C5 هستید، هزینه را روی PVDF و پیچ A4 بگذارید. در سقفهای دهانه‌بلند، کاهش ضخامت با PIR می‌تواند هزینهٔ سازه و حمل را پایین بیاورد.
۹) اشتباهات پرتکرار. تصمیم صرفاً بر اساس «قیمت هر متر»؛ تعمیم نتایج آتشِ یک محصول به دیگری؛ بی‌توجهی به نگهداری ساحلی؛ یک ردیف بوتیل در همپوشانیهای بلند؛ و رهاکردن فیلم محافظ زیر آفتاب.
۱۰) مسیر اجرایی پیشنهادی آریا پانل. ۱) U هدف، دهانه و محدودیت ضخامت را مشخص کنید. ۲) الزام آتش را از «آزمون محصول» بخوانید. ۳) دو گزینهٔ PIR و PUR را با جدول دهانهٔ سازنده و پوشش مناسب اقلیم مقایسه کنید. ۴) جزئیات نصب بحرانی (قفل، همپوشانی، فوم) را در برنامهٔ QC بنویسید. ۵) نگهداری سالانه را با توجه به اقلیم برنامه‌ریزی کنید.
جمع‌بندی: اگر پروژه به U پایینتر، پایداری دمایی بهتر یا دهانهٔ بلندتر نیاز دارد، PIR انتخاب منطقی‌تری است. اگر الزامات معمولی است و بودجه اولویت دارد، PUR هنوز یک راهکار معتبر و پرکاربرد است. در هر دو حالت، کیفیت نصب، پوشش مناسب اقلیم و نگهداری منظم، قهرمان‌های واقعیِ دوام و کارایی هستند.